به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

حکمرانی قرآنی فرهنگ و هنر در سند منشور قرآنی تبیین شده است

تاریخ انتشار: ۱۴ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۴۷۸۳۶

هفتمین جلسه سلسله نشست‌های حکمرانی قرآنی امروز با موضوع فرهنگ و هنر با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالن غدیر وزارت فرهنگ و ارشاد و اسلامی برگزار شد.
علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: دولت آیت‌الله رئیسی دولت مردمی است و هدفی که در آیات قرآن گفته می‌شود مسئله قسط و عدالت و مسئله توزیع عادلانه همه آنچه که منابع به حساب می‌آید است و بنظرم وزارت ارشاد در این دو سال و نیم کامیابی‌های خوبی داشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: یک مسئله مهم دولت و وزارت فرهنگ مسئله طرفداران اسلامی و طرفداران سخت است. شما گاهی بین مطالبات هسته سخت دوگانگی می‌بینید. ما در دو قطبی‌های سختی هستیم که وزارت فرهنگ کشور در این شرایط فعالیت می‌کند و باید به آن توجه کرد. در قسمت‌های مختلف قرآن در این رابطه صحبت شده است.

معاف افزود: حال سوال اینجاست حکمرانی قرآنی فرهنگ و هنر و وزارت قرآن بنیان یعنی چه؟ ما یک معاونت مطبوعاتی با عنوان رسانه و تبلیغات داریم، حال این معاونت در فضای مجازی چه ماموریتی دارد؟ در این راستا یک سند تدارک دیده شده با عنوان منشور قرآنی حکمرانی فرهنگ و هنر که اسم قدیم آن سند راهبردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. در این کتاب ناظر به رویکرد ارشاد با مفاهیم قرآنی هستیم.

وی در ادامه گفت: در این کتاب راجع به نقش مردم در عرصه فرهنگ و هنر، راه حل‌های قرآن و عترت و نظارت وزارت ارشاد، راجع به سینما، تئاتر و هنر نسبت به جهاد تبیین و... صحبت شده است.

تقابل نظام یعنی در پیش گرفتن مسائل اقتصادی

در ادامه این نشست شهریار زرشناس روزنامه نگار و پژوهشگر حوزه‌های ادبیات، فرهنگ، سیاست و فلسفه بیان کرد: من از منظر تخصصی نمی‌توانم سخن بگویم، اما معضلات و مسائل فرهنگی کشور را به صورت کلان عرض می‌کنم.

به نظرم امروز ما با مسائل فرهنگی‌ای که در کشور کاملا مشهود است روبه رو هستیم و در کلان ماجرا سبک زندگی است. سبک زندگی که با هویت ایرانی اسلامی ناسازگار است. اگر یک تصادف یا تقابل یا یک بحران در مسئله حجاب رخ می‌دهد مسئله سبک زندگی است یا اگر در مسئله فراغت و تعامل زنان نگاه کنید به سبک زندگی بر می‌گردید.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم مسائل را ریشه یابی کنیم با مسائلی رو به رو می‌شویم. در سرتاسر تاریخ ایران مسائل حجاب نداشتیم. ممکن است در حاشیه بحث شعر شاعران اشاره شده باشد، اما این معضلات امروزی را نداشتیم. این مسائل از ۱۰۰ سال پیش و بعد از مشروطه و به طور مشخص از زمان سلطنت پهلوی این اتفاق افتاد و تبلیغ و ترویج این حرف‌ها قدیمی‌تر است؛ اما زمانی است که یک وضع تاریخی جدید پدید می‌آید در این مسیر باید دو الی سه چیز را عوض کرد. ماجرای فرهنگی ما و مسائلی که با فرهنگ ما متفاوت است باید ببینیم از کجا شروع شد.

زرشناس بیان کرد: ماجرا این بود که با انقلاب اسلامی این تصور و توقع وجود داشت که یک تحول متفاوت در ساختار‌های فرهنگی اسلامی ایجاد کند که در برخی مسائل موفق نبود؛ اما اگر کلان ماجرا را نگاه کنیم می‌بینیم وزارت خانه‌هایی که متولی چنین کار‌هایی بوده‌اند کاری انجام نمی‌دادند. در دوره‌هایی وزارت ارشاد و علوم، فضا را باز می‌گذاشتند و وظیفه اصلی این وزارتخانه‌ها به جای تقابل، جنگ نرم بوده است. جنگ نرم یک جنگ تمدنی است یا به تعبیری عالم غرب مدرن با عالم ایرانی اسلامی است.

وی گفت: پس از حوادث سال گذشته خیلی‌ها فکر کردند درگیر رکودهایی شدیم، اما وزارت فرهنگ و ارشاد به خوبی عمل کرد. تازگی‌ها شنیدم در عرصه چاپ و کاغذ هم تولید خود کفایی داشتیم، مخصوصا در این شرایطی که ما با تحریم رو به رو هستیم، این کمپین کمپین جهانی بود و نه داخلی و دیدیم که وزارت ارشاد خوب عمل کرد و من صادقانه می‌گویم فکر نمی‌کردم که وزارت ارشاد اینگونه عمل کند.

وی در ادامه گفت: اگر به کلان حوزه فرهنگی نگاه کنید، در همه زمینه‌ها بر مدار انقلاب حرکت نکردیم، اما افرادی با زرنگی خود توانسته اند ویترین را طوری بچینند که گویا وضع اقتصاد کار این دولت و انقلاب است. راه حل در بازگشت به خود آن هم در روایت انقلابی است. تقابل نظام یعنی در پیش گرفتن مسائل اقتصادی. باید بر روی تبیین طرح یک جامعه در عرصه سبک زندگی کار کرد که البته تنها کار وزارت فرهنگ و ارشاد نیست و ما باید ضرورت تاریخی و شبه مدرنیته ایرانی اسلامی را درک کنیم. سرنوشت ما در گرو این تقابل است؛ که وظیفه ما است در همه حوزه‌ها باید منتشر شود.

مهم‌ترین شاخصه حکمرانی اهتمام است

حجت الاسلام علی سرلک، مسؤول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه هنر در این نشست گفت: ما در آغاز یک راه نورانی و طولانی و پر پیچ و خم هستیم و فکر می‌کنم ما به یک دبیرخانه فعال منسجم با نیاز‌های تعریف شده‌ای در ساعت، طراحی و ارائه نظر نیاز داریم که بتوانیم پرسش‌های خود را از قرآن بپرسیم و قرآن بتواند ساختار‌های خود را به ما ارائه دهد.

وی ادامه داد: حکمرانی یک قدرت نرم و توانایی است که در وجود خود به دیگران و تقابل‌ها توجه زیادی دارد. حکمرانی عبارت از جریان سازی و تمدن سازی و تعبیر عالم است. حکمرانی مفهومی فراتر از حکومت است، زیرا حکومت می‌تواند باشد و حکمرانی نباشد. از این رو مهم‌ترین شاخصه حکمرانی اهتمام است که جریان در آن وجود دارد. حکمرانی باطل نهایتا به‌خاطر تناقضات محتوایی جایی به پایان می‌رسد و تمام می‌شود، زیرا جولان دارد، اما آن چیزی که می‌ماند مربوط به جریان حکمرانی است.

سرلک افزود: قرآن به معنای سعادت است. باید حکمرانی را به مسئله پذیرش فرهنگ بدانیم. حاکمان حکیم می‌توانند جنس حکمرانی را تغییر دهند. حکمرانی که مبتنی بر حق است، کارگزارانی دارد که مسئله اصلی‌شان این است که کاری را نمی‌کند که مگر صلاحیتش را داشته باشند. مخصوصا در حوزه هنر، هرکسی که در این حوزه وارد می‌شد باید دیدگاه و نگرش فرهنگی داشته باشد و باید آن موضوع را بداند.

وی در ادامه ادامه نشست درباره محبت، نگاه فراگیر، شرح صدر داشتن صحبت کرد.

سرلک درپایان صحبت‌های خود گفت: در حوزه فرهنگ و هنر، وزارت ارشاد به عنوان یک مرکز موثر در کشور و آنچه که در قرآن گفته باید عمل کند، زیرا ایجاد آگاهی‌ها برای ایجاد انتخاب‌ها است. گویا این اجبار کردن و تحمیل کردن نسبت به عموم جامعه به حکمرانی قرآن نمی‌سازد.

در ادامه دکتر فیروزی درباره سند راهبردی وزارت ارشاد گفت: تمام تلاشمان این بوده است که از همه اندیشمندان و اهالی متفکر استفاده کنیم، اما هنوز جا دارد و ما فضا را باز گذاشته ایم و این ویراستار اولیه است و می‌خواهیم در تکمیل این سند از نظرات دیگر افراد استفاده کنیم.

وی بیان کرد: بخشی از سرفصل این سند عبارتند از؛ جهاد تبیین که رهبر انقلاب هم بار‌ها به آن اشاره کردند. البته وزارت ارشاد رویکرد جهاد تبیین را دارد و شاید بگوییم اصلی‌ترین رویکرد وزارت همین است. آیت الله جوادی آملی می‌فرمایند: اول مرز‌های اعتقادی ات را مشخص کن و سپس با هنر‌های مختلف با آن صحبت کن.

سرلک افزود: برخورد با ریشه‌ها و علت‌های این ناهنجاری‌ها در این اولویت بندی خیلی مهم است. نگاه جریانی داشتن و برخورد با ریشه‌ها و جریان‌ها در دیگر فصل‌های این سند است. همچنین در عرصه فرهنگ باید به انتهای سپاه نگاه کنیم.

در پایان گفته شد این سند تا پایان ایام مبارک رمضان نسخه تکمیل خواهد شد.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ساير حوزه ها

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: حکمرانی فرهنگی منشور قرآنی فرهنگ و هنر وزارت فرهنگ و ارشاد حکمرانی قرآن وزارت ارشاد فرهنگ و هنر سبک زندگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۴۷۸۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دیدگاه‌های متعدد در اسلامی‌سازی علوم انسانی بررسی شد

نشست «پیشینه‌شناسی رویکردهای اسلامی به علوم انسانی» با حضور طلاب و علاقمندان به این حوزه به همت مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد.

حجت‌الاسلام سید رسول موسوی عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) در این نشست، اظهار داشت: یکی از مباحثی که در نظام جمهوری اسلامی مهم است، مباحث علوم انسانی است، به این معنا که علوم انسانی باید بومی شود و به تعبیر دقیق‌تر اسلامی‌سازی علوم انسانی یعنی نگاه ما به انسان یک نگاه معنوی و الهی باشد، رویکرد کشورهای غربی به علوم انسانی غالباً اومانیستی و انسان‌محوری است و طبیعتاً هنگامی که اختلاف مبنایی حاصل شد در شاخه‌ها و فروع نیز به طریق اولی اختلافاتی وجود دارد.

وی ادامه داد: مسئولین و پژوهشگران، کتاب‌های متعددی درخصوص اسلامی‌سازی علوم انسانی نوشته‌اند و دیدگاه‌ها و نظریات بسیاری در این رابطه وجود دارد که می‌توان به آن‌ها مراجعه کرد، بحث روش‌شناسی نیز در این خصوص مهم است.

وجود دو دیدگاه در اسلامی‌سازی علوم انسانی

این پژوهشگر علوم دینی با اشاره به وجود دو دیدگاه در رابطه با اسلامی‌سازی علوم انسانی، تصریح کرد: یک دیدگاه از منظر فلسفی بررسی می‌شود، یعنی از دانش و علم فلسفه به ویژه حکمت متعالیه که ملاصدرا آن را بنیان نهاده، برای اسلامی‌سازی علوم انسانی استفاده شود و فارابی نیز از فیلسوفانی است که از او به عنوان مؤسس توسعه فلسفه به علوم اجتماعی و انسانی یاد می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: در یونان هم دیدگاهی اجتماعی نسبت به علوم انسانی وجود داشت و علوم انسانی دارای جایگاه بود، پس پیوندی میان فلسفه و دانسته‌های اجتماعی و علوم انسانی از ابتدا در یونان وجود داشته است و پس از ورود فلسفه به حوزه اسلامی توسط مسلمانان و فیلسوفانی همچون خواجه نصیرالدین طوسی، بوعلی سینا و فارابی نگاه به فلسفه چنین بود که بر علوم انسانی مسلط است.

حجت‌الاسلام موسوی یادآور شد: استفاده از قرآن و سنت، روشی دیگر در رابطه با اسلامی‌سازی علوم انسانی است، پیشینه‌ این روش نیز به مفسرینی باز می‌گردد که از نگاه قرآن و حدیث، مطالبی را بیان کردند.

طبقه‌بندی تفسیرهای قرآنی

وی درخصوص طبقه‌بندی تفسیرهای قرآنی اظهار کرد: تفسیرهای اجتماعی، تفاسیری هستند که به مردم، جامعه و نیازهای اجتماعی توجه دارند، تفاسیر عصری(زمانی) هم مسائل روز و مورد نیاز را بیان می‌کنند و دسته سوم نیز شامل تفاسیر موضوعی هستند که نیازهای جامعه را بر مبنای آیات قرآن پاسخ می‌دهند یعنی موضوع از جامعه استخراج شده و براساس قرآن بررسی می‌شود که کتاب «سنت‌های تاریخ در قرآن» از شهید سید محمد باقر صدر نیز در راستای تفسیر موضوعی است.

مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) یادآور شد: در جلد چهارم از تفسیر المیزان و ذیل آیه ۲۰۰ سوره آل عمران «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»، کلمه «رابِطُوا» مباحث اجتماعی را از منظر قرآن بیان کرده است.

وی خاطرنشان کرد: به حمدلله در بحث اسلامی‌سازی علوم انسانی، چه با روش فلسفی و استفاده از ایده‌های فیلسوفان و چه با روش تفسیری، منابع و پیشینه متعددی وجود دارد.

حجت‌الاسلام موسوی با تقسیم تفسیر موضوعی به دو نوع درون قرآنی و برون قرآنی، ابراز کرد: منظور از تفسیر موضوعی درون قرآنی آن است که موضوع در قرآن وجود دارد و تفسیر موضوعی برون قرآنی به مسائل روز و دانش‌های بشری اشاره دارد.

ساختارگرایی و کارکردگرایی

وی درباره کارکردهای خانواده، گفت: اصل پیدایش کارکردهای خانواده در غرب مطرح شد و کتاب‌های متعددی نیز در این رابطه نوشته‌اند، به طور کلی دو شاخه و مکتب فکری در تمام عرصه‌ها میان غربیان رواج دارد که مباحث را به دو شاخه ساختارگرایی و کارکردگرایی تقسیم می‌کند.

این پژوهشگر علوم دینی تأکید کرد: ساختارگرایان معتقد بودند در موضوعات علوم انسانی می‌بایست به مبادی، ساختارها، اصول و ریشه‌ها نگریست ولی به فواید و منافع کمتر توجه داشته‌اند، کارکردگرایان نیز در پی تحولاتی که در غرب به وجود آمد، منفعت‌گرا شدند و به سمت بیان کارکردها و فواید رفتند.

وی یادآور شد: خانواده از مباحث بین رشته‌ای استف به این معنا که هم در روان‌شناسی و هم در جامعه‌شناسی مورد بحث قرار می‌گیرد، اما از آنجا که مبحثی اجتماعی به‌شمار می‌رود، پس جامعه‌شناسان بیشتر به آن پرداخته‌اند، جامعه‌شناسان کارکردگرا نیز بحثی با عنوان «کارکردهای خانواده» را مطرح کردند که برای مثال بحث تولید مثل و تنظیم و کنترل نسل را از کارکردهای خانواده برشمردند.

حجت‌الاسلام موسوی خاطرنشان کرد: آیات قرآن به گونه‌ای است که هم به بحث ساختار خانواده و هم کارکرد خانواده نظر دارد، در گام اول می‌بایست با استفاده از روش «معادل‌یابی واژگانی»، آیات مربوط به خانواده همچون ولد، ابن و بنت را از قرآن استخراج کنیم، سپس در گام بعدی آن‌ها را مرور کرده و هر کدام با بحث کارکردها متناسب است را مورد توجه بیشتری قرار دهیم.

انتهای پیام. /